काठमाडौँ– सिन्धुपाल्चोकको मेलम्ची र इन्द्रावती खोलामा आएको बाढीले सात वटा विद्यालयमा क्षति पुर्‍याएको छ ।

‘जिल्ला शिक्षा विकास तथा समन्वय इकाई’ का प्रमुख कृष्ण सुवेदीका अनुसार गत जेठ ३१ गतेदेखि असार ४ गतेसम्मको अविरल वर्षाका कारण बाढी आउँदा उक्त क्षेत्रका चार वटा सामुदायिक र तीन वटा संस्थागत विद्यालयमा आंशिक तथा पूर्ण क्षति पुगेको छ ।

हेलम्बु गाउँपालिकस्थित सरस्वती माध्यमिक विद्यालय, गोल्मा माध्यमिक विद्यालय, भूमेश्वरी माध्यमिक विद्यालय र मेलम्ची नगरपालिकास्थित तेर्से माध्यमिक विद्यालयमा क्षति पुगेको छ ।

क्षति पुगेका संस्थागत विद्यालयहरुमा हेलम्बु गाउँपालिकास्थित इष्ट पोइन्ट एकेडेमी, मेलम्ची नगरपालिकास्थित समता बोर्डिङ स्कुल र मेलम्ची कम्युनिटी बोर्डिङ स्कुल छन् ।

क्षति पुगेका चार वटा सामुदायिक विद्यालयमध्ये तीन वटा १ देखि १२ कक्षासम्म पढाइ हुने विद्यालय हुन् । गोल्मादेवी मावि प्रारम्भिक बाल विकास कक्षादेखि १० कक्षासम्म पढाइ हुने विद्यालय हो ।

सुवेदीका अनुसार क्षति पुगेका चार वटा सामुदायिक विद्यालयमा १ हजार ६ सय जनाभन्दा बढी विद्यार्थी छन् । मेलम्चीको  तेर्से माध्यमिक विद्यालय र हेलम्बुको इष्ट पोइन्ट एकेडमीमा पूर्ण क्षति पुगेको छ । अन्य विद्यालयहरुमा आंशिक क्षति पुगेको छ र थप क्षतिको जोखिममा छन् । तेर्से माध्यमिक विद्यालयका दुई वटा भवन बाढीले बगाएको सुवेदीले बताए ।

बाढीले विभिन्न सडक खण्डका पुलहरु भत्काएका कारण क्षति पुगेका विद्यालयसम्म जान नसकेकाले कति आर्थिक क्षति भयो भन्ने एकिन तथ्यांक निकाल्न नसकेको पनि सुवेदीले बताए ।

बाँकी संरचना बचाउने प्रयास

मेलम्ची नगरपालिका–६, तालामाराङस्थित तेर्से माध्यमिक विद्यालयका प्रधानाध्यापक कृष्ण ढुङ्गानाले जेठ ३ गतेको बाढीले  विद्यालयका चार वटा कक्षा कोठा, दुई कोठे शौचालय र एउटा स्टोर कक्ष बगाएको बताए । विद्यालयका बाँकी भवन पनि उच्च जोखिममा छन् ।

बाढीको जोखिमा रहेका भवनका सामग्री सुरक्षित स्थानमा लैजाने काम भइरहेको उनले जानकारी दिए । कक्षा १ देखि ४ सम्मका सबै कक्षा कोठा बाढीले बगाएको छ । बाँकी भौतिक संरचना बचाउने प्रयासमा जुटेको उनले बताए ।

विद्यालयमा प्रारम्भिक बाल विकास कक्षादेखि १२ कक्षासम्ममा ५५१ जना विद्यार्थी रहेको ढुङ्गानाले बताए ।

स्कुल बगर भयो 

इष्ट पोइन्ट बोर्डिङ स्कुलका प्रिन्सिपल दामोदर भारतीले बाढीले स्कुलका सबै संरचना बगाउँदा बगर र स्कुल छुट्याउन मुस्किल भएको बताए । उनले भने, ‘स्कुलको कुनै पनि संरचना बाँकी छैन, सबै बगर भएको छ ।’

अठार कोठाको एउटा र ६ कोठाको अर्को गरी दुई वटा भवन तथा त्यसमा भएका सबै शैक्षिक सामग्री बाढीले बगाएको उनले बताए । एउटा सभा कक्ष र दुई कोठा भएको अर्को भवन पनि बाढीले बगायो । छात्रछात्राका लागि निर्मित १०–१० कोठाको शौचालय पनि बग्यो ।

भारतीका अनुसार १० कोठाको अस्थायी भवनको आधा भाग पनि बाढीले बगाएको छ । जोखिम लिएर केही कागजपत्र निकाल्न सकेको उनले बताए ।

स्कुलमा ३० जना शिक्षक कर्मचारी र ५५० विद्यार्थी रहेको पनि भारतीले बताए । अन्य दुई सामुदायिक विद्यालयमा पाँच सयभन्दा बढी विद्यार्थी छन् । सामुदायिक र संस्थागतका गरी करिब २ हजार ६ सय विद्यार्थी अलपत्र परेका छन् । अब भौतिकरूपमा विद्यालयमा पढाइ शुरू हुँदा उनीहरूका लागि कस्तो प्रबन्ध होला !