'आर्थिक संकटलाई एउटा अवसरका रुपमा लिनुपर्छ' | Khabarhub Khabarhub

‘आर्थिक संकटलाई एउटा अवसरका रुपमा लिनुपर्छ’



व्यापार घाटा २० अर्ब पुग्छ भनेर चर्चा भइरहेको छ । तर, मेरो अनुमान १५ अर्ब पुग्ला भन्ने छ । आजको मुख्य मुद्दा भनेको विदेशी मुद्रा सन्चिती कम हुनु हो । यसलाई मैंले दुई कोणबाट हेरेको छु । एउटा इन्धन र अर्काे खाद्यान्न । साढे ३ खर्बको खाद्यान्न हामीले आयात गर्छौँ । यो दुबैलाई मात्र केन्द्रित गरेर जाने हो भने विद्युत हामीले भारतलाई चार रुपैयाँ युनिटमा बेच्छौँ भन्ने कुरा आयो ।

भारतमा प्रति घरले गर्मीमा ९० युनिट महिनामा प्रयोग गर्दा रहेछन् । हाम्रो यहाँ अध्ययन गर्दा झन्डै ७०/७० युनिट लाग्ने रहेछ । यदि हामीले १०० युुनिटमा पनि ५० प्रतिशत जस्तो ४ रुपैयाँको ठाउँमा हाम्रो नेपालीलाई नै दिने हो भने उनीहरूले ५०० रुपैयाँ तिर्छन् । साधारण आम्दानी भएको व्यक्तिले पनि दाउरा बाल्दा होस् या ग्यास बाल्दा होस् १००० देखि १५०० खाना पकाउनमा खर्च भइहाल्छ । त्यसकारण हाम्रो भान्सामा इन्डेक्सन प्रयोग गर्न सक्यौँ भने ग्यास आयात कम हुन्छ ।

असार मसान्तसम्मलाई राष्ट्र बैंकले एलसी गाडी आयात रोके पनि विद्युतीय सवारी रोक्न भएन । भारतबाट झन्डै डेढ खर्ब बराबरको डिजेल आयात गर्दा रहेछौँ । ग्यास र पेट्रोलको १ खर्ब जति हुन्छ भने डेड खर्ब बराबरको डिजेल हुन्छ । खाद्यान्नको कुरामा हामी केमा सक्षम छौँ ? स्थानीय उद्योगहरूमा ८० प्रतिशत स्टेज हामीसँग छ ।

स्थानीय प्रविधिलाई प्रयोग गरेर, सरकारले नीति, नियम बनाएर ध्यानकेन्द्रित गर्ने हो भने ३४ हजार लगभग सहकारीलाई प्रयोग गर्न सक्छौँ । अर्काे रेमिटेन्सबाट पैसा मात्र ट्रान्फर नगरेर उताको विद्युतीय प्रविधि ट्रान्फर गरेर हामी कहाँ प्रयोग गराउन पर्‍यो। किनकि धेरै दक्ष/अदक्ष मान्छेहरू बाहिर गएका छन् । तर उनीहरूले त्यहाँको प्रविधि क्षमता यहाँ आएर प्रयोग गरे अवश्य उत्पादन बढ्छ । यसले पनि व्यापार घाटालाई घटाउन सक्छ ।

समस्यालाई एउटा अवसरको रूपमा लिनु पर्दछ । जस्तो कोभिडको कारणले शिक्षा क्षेत्रमा अनलाईन कक्षा एकदम चल्यो । सुरुमा के हो, के हो जस्तो भएको थियो । तर अहिले मान्छेहरू त्यसमा परिचित भइसके । राष्ट्र बैंकको नियमअनुसार असार मसान्तसम्म छोटो समयका लागि रोकोको हो । विदेशी मुद्रा आउने स्रोतहरू के के हुन् ? त्यो हिसाब गरेर अनुमान गरेपछि छोटो समयमा भन्दा पनि अल्पकालीन रू विदेशी मुद्रा जम्मा गर्न सक्यौ भने केही सहज हुन्छ ।

प्रत्येक सरकारले उत्पादन वृद्धिमा जोड दिने हो भने पनि केही सहज हुनसक्छ । सुरुमा अतिआवश्यक चिज पुगोस् । त्यसपछि एड्भान्स् विकास गरौंला । कुनै पनि राजनीतिक पार्टी होस्, विचार होस्, वुुद्धिजीवीहरूको एउटा टिम बनाएर सल्लाह लिएर अगाडि जाँदा ‘कलेक्टिभ आइडिया’ हुन्छ ।

आफ्नो पक्षको मात्र लिँदा त्यति ज्ञानहरू नआउन सक्छ । समग्रमा साच्चै अगाडि बडाउने हो भने एउटा स्लोगन नै बनाउन पर्द । नेपाली बन, नेपाली किन, ‘नेपाली बाई नेपाली’ भनेर जानु पर्छ ।

(खबरहबद्वारा आयोजित ‘अहिलेको आर्थिक संकट र समाधानको उपाय’ विषयक अन्तर्क्रिया कार्यक्रममा विश्लेषक जितेन्द्र उपाध्यायले राखेको धारणाको सम्पादित अंश, प्रस्तुति : पुष्पाञ्जली बस्नेत)

प्रकाशित मिति : ६ बैशाख २०७९, मंगलबार  ११ : ३७ बजे

पर्यटक नभएपछि अध्यागमन कार्यालय सुनसान

नेपालगञ्ज– बाँकेको जमुनाह नाकामा रहेको अध्यागमन कार्यालय करिब तीन वर्षदेखि

महिला सशक्तिकरणको मुख्य आधार आर्थिक सबलीकरण हो : प्रधानमन्त्री

काठमाडौं– प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले महिला सशक्तिकरणको सबैभन्दा प्रमुख आधार

जीर्ण महोत्तरी कारागारको जीर्णोद्धार थाल्न सुझाव

महोत्तरी– महोत्तरी कारागार जीर्ण भएको छ । संघीय संसद्को कानुन,

प्रधानमन्त्री प्रचण्ड आज हेटौँडा जाँदै

काठमाडौँं– प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ शुक्रबार हेटौँडा जाने भएका छन्।

व्यावसायिक कृषितर्फ उन्मुख हुन प्रेरित गर्दै प्राविधिक शिक्षालय

गलेश्वर– विद्यालयमा पढाइसँगै तरकारी खेती र मौरीपालन गरेर म्याग्दीको एक