काठमाडौँ– सरकारले यस वर्ष पनि तराईका २१ जिल्लामा भू–उपग्रहबाट धान रोपाइँको क्षेत्रफल गणना गरिरहेको छ ।
पूर्वमा झापादेखि पश्चिमको कन्चनपुरसम्मका धेरै धान खेती हुने २१ जिल्लामा गतवर्षबाट शुरू भएको पाइलट परियोजना यस वर्ष पनि निरन्तर रहेको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले जनाएको छ ।
नेपालमा उत्पादन हुने कुल धान उत्पादनको ७४ प्रतिशत उत्पादन ओगट्ने उक्त क्षेत्रमा दोस्रोपटक यसरी गणना शुरू गरिएको मन्त्रालयका प्रवक्ता डा.श्रीराम घिमिरेले जानकारी दिए ।
जिल्लाबाट पहिले जसरी आउने नियमित तथ्याङ्कका अलवा प्रविधिमा आधारित विवरणहरु संकलन र प्रशोधनको काम थालिएको प्रवक्ता घिमिरेले बताए ।
मन्त्रालयको कृषि भौगोलिक सूचना शाखा, नार्क र इसीमोडको सहकार्यमा यस प्रविधिमा काम थलिएको मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।
यसअघि पालिका र जिल्ला हुँदै आउने गरेको मुख्य सिजनको धान रोपाइँ विवरणमा गत वर्षदेखि भू–उपग्रह विवरण पनि समावेश गर्न थालिएको मन्त्रालयका तथ्याङ्क शाखा प्रमुख रामकृष्ण रेग्मीले बताए ।
कृषिमा नविनतम् ज्ञानको प्रयोग गर्ने हिसाबले भू–उपग्रहले तराईका सबै जिल्लाका मूख्य धान बालीको नयाँ प्रविधिबाट विवरण निकाल्न थालिएको रेग्मीको भनाइ छ ।
नेपालमा मुख्य धान बालीको मौसम शुरू भएपछि अमेरिकी अन्तरिक्ष संस्था नासाबाट धान खेतीका पकेट जिल्लाको क्षेत्रफलसहित रियालटाईम तस्वीर मन्त्रालयलाई प्राप्त हुन्छ ।
तस्वीर प्राप्तिका लागि जीपीएस मेसिन लिएर विभिन्न तोकिएको जिल्लाका पोइन्टहरुमा अधिकारीहरु पुग्ने र त्यहाँबाट भू–उपग्रहले क्षेत्रफल गणना गर्ने मन्त्रालयका प्रवक्ता घिमिरेले बताए ।
उक्त तस्विरमा देखिएको भागलाई मन्त्रालय र नार्कका वैज्ञानिकको समूह इसीमोडका विज्ञसँगै बसेर प्रशोधन गर्ने मन्त्रालयले जनाएको छ ।
भू–उपग्रहको फोटो, क्षेत्रफल तथा परम्परागत रुपमा प्राप्त हुने विवरणको एकीकृत प्रशोधनबाट हरेक वर्ष धान रोपाइँको विवरण सार्वजनिक गर्ने गरिएको र यसवर्ष पनि सो प्रक्रिया शुरू भएको प्रवक्ता घिमिरेले जानकारी दिए ।
अमेरिका, फिलिपिन्स, थाइल्याण्ड लगायतका मुलुकले सफलतापूर्वक कार्यान्वयन गरिरहेको यो परियोजनामा नेपाल पनि अभ्यस्त हुँदै गएको मन्त्रालयको भनाइ छ ।
प्रतिक्रिया