काठमाडौँ- आफ्ना रचनाहरुमा अन्तस् जगतको शान्ति र आनन्दको खोजी गर्ने स्रष्टा हुन् कार्ल गुस्ताफ हाइडेन्सताम ।
उनले मानिसको जन्म नै शान्तिका लागि हो, त्यसैले शान्तिको जीवन बाँच्नुपर्छ । आत्मिक शान्तिको अन्वेषण नै जीवनको अभिष्ट हो भन्ने कुरालाई काव्यमार्फत् मुखरित गरे । कवितामा प्रकृतिप्रेम, मानवताप्रेम, आदर्श भावनाको प्रक्षेपण, जीवन र प्रकृतिको मूल उद्देश्य भित्री शान्ति हो भन्ने कुरालाई मुख्य जोड दिएका छन् ।
कार्ल गुस्ताफका चर्चित रचनाहरुमा पिल्ग्रिमेज एन्ड वान्डर इयर्स, पोइम्स, द चाल्र्समेन, द ट्रि अफ द फोल्कुङ्स, न्यु पोइम्स आदि आदि पर्छन् । उनले साहित्य कविता, कथा, उपन्यास विधामा कलम चलाए पनि उनी आफ्ना शक्तिशाली कवितामार्फत् नै जीवन्त बनेका छन् ।
यिनको जन्म सन् १८५९ मा स्वीडेनको ओलसाम्भार भन्ने ठाउँमा भएको थियो । धनी तथा सम्पन्न परिवारमा जन्मिएका यिनलाई अरु कुराको कुनै अभाव र दुःख थिएन तर स्वास्थ्य भने सानैदेखि यिनको कमजोर थियो ।
बाल्यकालदेखि नै फोक्सोको रोगी भएकोले अरु सरह स्कुल गएर पढ्न सकेनन् । तर धनी परिवारका सदस्य भएकाले घरमै लेखपढको व्यवस्था मिलाइयो ।
घरमै बसेर साहित्य पढ्नमा रुचि थियो । स्वास्थ्य लाभको निम्ति डाक्टरको सल्लाहमा हावापानी परिवर्तन गर्न सोह्र वर्षको उमेरमा विभिन्न देशका विभिन्न ठाउँहरु घुमे ।
टर्की, इजिप्ट, ग्रिस, इटाली, स्विटजरल्याण्ड घुमेर स्वास्थ्य लाभ गर्नुका साथै फरक फरक ठाउँमा रीतिथिती हावापानी, भूगोल, प्रकृति र संस्कृतिको अवलोकन गर्न पाए र हृदयमा नवीनतम अनुभूति सँगाले । जसले उनलाई लेखनमा थप ऊर्जा र लेखन सामग्रीहरु उपलब्ध भए ।
त्यसपछि उनले बिहे गरे । बिहेपछि पेरिस आएर कलाको अध्ययन गरे । पेरिसबाट फर्केर स्वीट्जरल्याण्ड एउटा मध्यमकालीन दरबार किनेर पतिपत्नी त्यहीँ बस्न थाले । पिताको मृत्युदेखि फेरि आफ्नै देश स्वीडेन फर्केर आए ।
उनले पहिलो कवितासङ्ग्रह निकाले । त्यसले यिनलाई लोकप्रियताको चरमचुलीमा पुर्यायो । त्यसपछि पत्नीको मृत्यु भयो । फेरि विवाह गरे । त्यो दाम्पत्य सम्बन्ध पनि लामो समय टिकेन । पुनः विवाह गरे । यता उनी कविता र उपन्यास लेखेर प्रतिष्ठित व्यक्ति बनी सकेका थिए ।
नपढे पनि उनलाई स्टकहोम विश्वविद्यालयले पिएचडी को उपाधि प्रदान गर्यो । त्यसकै आसपासमा उनी स्वीडिस एकेडेमीका सदस्य पनि बने । उनी साहित्यकार मात्र थिएनन् एक कुशल चित्रकार पनि थिए । यिनको काव्य लेखनलाई सम्मान गरेर सन् १९१६ को नोबेल पुरस्कार प्रदान गरियो ।
यिनको देहावसान सन् १९४० मा स्टकहोममा भयो ।
साभार : ‘महान् व्यक्तिका प्रेरक प्रसङ्गहरु’ किताबबाट
प्रतिक्रिया