महामारीमा टोकियो ओलम्पिक : खेलाडीका लागि होइन, कर्पोरेट स्वार्थ हो | Khabarhub Khabarhub

महामारीमा टोकियो ओलम्पिक : खेलाडीका लागि होइन, कर्पोरेट स्वार्थ हो


५ श्रावण २०७८, मंगलबार  

पढ्न लाग्ने समय : 4 मिनेट


0
Shares
  • change font
  • change font
  • change font

ओलम्पिक टर्च प्रज्ज्वलन गर्ने समारोहको दुई साताअघिसम्म प्रस्ट रूपमै यसका हिस्सेदारहरूले खेल स्थगित गर्नुपर्छ भन्नेमै समयको गत अघि बढेको थियो । कोरोना भाइरसको सङ्क्रमण फेरि बढ्नु र सङ्कटकाल लाग्नु के सामान्य सेट ब्याक हो र !

१६ प्रतिशत जनसङ्ख्याले मात्र भ्याक्सिनको मात्रा पूरा गरेको र ८३ प्रतिशत जनताले यसलाई स्थगित गर्न या अर्को मिति तय गर्न आवाज उठाइरहेको समयमा आयोजना भएको यो ओलम्पिक आधुनिक खेलकुदको इतिहासमा पैसाकै लागि मानवतामाथिको एक निर्लज्ज र हास्यास्पद प्रहार हो । त्यहाँका शासक आफैँले पनि खेलकुदले कोरोना भाइरस फैलाइरहेकोमा चासो दिइरहेका छन् ।

अन्तर्राष्ट्रिय ओलम्पिक कमिटी (आइओसी), सुनको लोभमा परेको छ । एनबीसी युनिभर्सल चाँदी र जापानको ओलम्पिक आयोजक कमिटीले कास्य पाउने छन् । महामारीले प्रभावित यस खेलको सबैभन्दा प्रमुख कहानी नै आमव्यक्तिको स्वास्थ्य सङ्कटभन्दा आर्थिक फाइदालाई दिइएको प्राथमिकताको कुरा नै हुनेछ ।

कसैले लामो त्याग र प्रशिक्षण गरेर प्रतिस्पर्धाका लागि पर्खिरहेका खेलाडीका लागि यो खेल हो भनेका छन् । म पनि खेलाडीलाई अनादर गर्ने पक्षमा छैन र उनीहरूको मतलब छैन पनि भन्दिनँ ।

मैले तिनीहरूलाई भनिरहेको छु, जसले कोरोना भाइरसको सङ्क्रमण भोग्ने र आफ्नै वरपर धेरै मृत्यु देख्नेहरूलाई कसिलो ढङ्गले भ्रममा राख्दै केबल कर्पोरेट वास्तविकताको असहज परिस्थितिमा उनीहरूलाई रहन बाध्य गरे ।

आगामी २०३२ सम्मका लागि ओलम्पिकको प्रसारण अधिकार प्राप्त गर्न एनबीसी युनिभर्सलले साढे सात अर्ब अमेरिकी डलर तिरेको छ । एनबीसी इन्टरनेसनल आइओसीका लागि सुनको अण्डा दिने कुखुरा जस्तै हो । यो नै आम्दानीको सबैभन्दा ठूलो एकल स्रोत हो । पैसाको यो नेटवर्किङ समूहको मूल्य र विज्ञापन बापत पाइने रकम फेरि भविष्यमा आर्जन हुने छैन । टोकियोले अहिले देखिएको डेल्टा भेरिअन्टसँगै सङ्क्रमण दर बढाएरै भए पनि पैसा गुमाउन सक्दैन थियो ।

टोकियोको मेडिकल प्राक्टिसनर्स एसोसिएसनले गत मेमा नै विशाल बहुर्राष्ट्रिय समारोहका कारण सङ्क्रमण फैलिए अस्पतालको क्षमता र स्वास्थ्य जनशक्तिले थेग्न नसक्ने जनाउँदै ओलम्पिक देल स्थगित गर्न अनुरोध गरेको थियो । टोकियो भन्दा बाहिरका शहरहरूमा सरकारसँग अस्पतालको अभाव छ । त्यहाँको सुविधा स्थानीयवासीलाई आवश्यक भएका कारण खेलाडीलाई उपलब्ध हुन नसक्ने जनाइएको छ ।

चेन्ज डट ओआरजीले तयार गरेको ‘हाम्रो ज्यान जोगाउन टोकियो ओलम्पिक स्थगित गर’ भनेर लेखिएको आवेदनमा ४ लाख ५० हजारको हस्ताक्षर थियो । पछिल्लो शनिबार टोकियोमा ९५० नयाँ संक्रमण दर्ता गरियो । लगातार २१ दिन पछिल्लो साताको तुलनामा सङ्क्रमण दर बढ्ने क्रम जारी रह्यो ।

‘किसान र गरिबको मतलब हुँदैन, धनीको मात्र हुन्छ’ भने झैँ अझै पनि आइओसी’ जापानले संसारलाई भ्रममै राखेको छ । टोकियो २०२० ओलम्पिक आयोजक कमिटीका अध्यक्ष सिइको हासिमोतोले भनेकी छन्, ‘म चर्चिल र यो समय १९४१ भए पनि खेल भएरै छाड्नेछ ।’

टोकियोमा भएको पछिल्लो खेल ऐतिहासिक र विश्वव्यापी महोत्सव भए पनि यो चाहिँ दुःखद र खल्लो खालको भएको छ । १९६४ मा जापान दोस्रो विश्व युद्धको हारपछि फेरि संसारका सामु खुल्दै थियो । जापानी जनताले संसारलाई स्वागत गरेको त्यो ओलम्पिकमा युद्ध अपराधमा कहिले मुद्दा नचलाइएका राजा हिरोहिताले १० हजार मिटरमा अप्रत्याशित जित पाएका बिल्ली मिल्सको सराहना गरेका थिए ।

कसैले लामो त्याग र प्रशिक्षण गरेर प्रतिस्पर्धाका लागि पर्खिरहेका खेलाडीका लागि यो खेल हो भनेका छन् । म पनि खेलाडीलाई अनादर गर्ने पक्षमा छैन र उनीहरूको मतलब छैन पनि भन्दिनँ ।

त्यसको उल्टो अब आउँदै गरेको खेलमा कोभिडको त्रास त्यत्तिकै छ र दर्शक पनि हुने छैनन् । ओलम्पिक वा यो खेलमा त टिनएजरहरू अन्तिम परीक्षा दिएर होटेलमा खुसीयाली मनाइको जस्तो यस्तो चमक व्याप्त हुनुपथ्र्यो । वयस्कहरू कारको साँचो लिएर हिँड्नुको साटो उनीहरूलाई आईओसी, एनबीसी र जापानी आयोजकहरूले नरकको बाटोमा लैजाँदै छन् ।

सात ओलम्पियाडको समाचार सङ्कलनको विशेष अधिकार पाएका कारण मैले साँच्चै उत्कृष्ट र राम्रोका लागि खेलकुदले सबैलाई सँगै हिँडाउने र यसलाई क्लिक गराउने नै साँचो ओलम्पिक हो भन्ने बुझेको छु ।

मैले मेक्सिको सिटीमा पोडियममा तेस्रो व्यक्ति पनि देखेको छु, जो आफ्नो देशकी नागरिक आदिवासी अस्ट्रेलियनले सिड्नी २००० मा स्वर्ण पदक जितेपछि खुलमखुला रोइरहेकी थिइन् । मैले अफगान महिला तालिवानलाई खिस्याउँदै हिजाबमा छोटो दुरीको दौड दौडिरहेको देखेको छु । जो पछि लन्डन ओलम्पिकको १०० मिटर दौडमा सहभागी भइन् ।

१९९६ को एटलान्टाको सेन्टनानियन पार्कमा भएको बम विस्फोटमा घाइते भएकाहरूलाई उपचार गरेका फिजिसियनसँग मैले अन्तर्वार्ता गरेको छु । मैले जीवनको औचित्य पुष्टि गर्ने र देशको माया यहाँ देखेकै कारण बारम्बार म यस पेसामा किन छु भन्ने महसुस भइरहन्छ ।

जो खेलाडी टोकियोमा सहभागी हुँदैछन्, साहसीको दोस्रो पहिचान पनि पाउने छन् । तिनीहरूले मेडिकल क्लेरेन्स, विमान रद्द भएको सूचना, एक ठाउँ बाट अर्को ठाउँमा बसाइँसराइ र कहिले यो प्रतिस्पर्धा हुन्छ या हुँदैन भन्ने कुराको मानसिक तनावसहित यावत कुरा सहेर गएको दुई वर्षमा आफ्नो जीवन समायोजन गरेका छन् ।

यसबापतको पुरस्कार ? आफ्नी आमा, बा या दाजुभाइ, दिदीबहिनीलाई खुसीयाली मनाउन या खेल जीवनको सबैभन्दा भावुक र संवेदनशील क्षणमा साझेदारी गर्नका लागि छेउमा पाउने छैनन् । टोकियो छेउका ठाउँमा हल्ला गर्ने दर्शक हुने छैनन् । आफ्ना देशको चित्र कोरिएका अनुहार हुने छैनन्, ट्र्याक या पुलको ५० मिटर वरपर अन्य कोही हुने छैन ।

अवश्य, यसका बाबजुद ओलम्पिक भङ्ग गर्ने सोच नै बनेन । थप एक वर्ष ओलम्पिक साइकललाई लामो बनाउनु भनेको टोकियो २०२० टोकियो २०२२ हुनु हो । पेरिस २०२४ र लस एन्जलस २०२८ लाई छाड्ने हो भने हरेक कुरा दुई वर्ष पछाडि धकेलिने छन् । प्रतिस्पर्धा गर्न दुई वर्ष कुरेरै बसेका रियो २०१६ देखि पेरिस २०२४ सम्म पिक फर्म हुने उमेरकालाई यसले पुरस्कृत गर्ने नै थियो ।

तर आइओसी संयन्त्र र जापानी अधिकारीहरू आम्दानीमा केन्द्रित भए । उनीहरूले त्यहाँ बसोबास गर्ने व्यक्ति र खेलाडी कोभिडको सिकार हुने कुराभन्दा बढी अर्बौं रुपैयाँमा ध्यान दिए । मानवताभन्दा ठूलो अर्को केही नहुने भएकाले धेरै आयोजक देशले व्यावसायिक प्राप्ति भन्दा जीवनका मूल्य रोजाइमा पार्ने गरे पनि अहिले त्यसो भएन ।

(माइकल वाइज अमेरिकी खेल समीक्षक हुन् । हाल ईएसपीएनमा आबद्ध  वाइज लामो समय न्यु योर्क टाइम्स र वासिङ्टन पोस्टमा आबद्ध थिए । वासिङ्टन पोस्टमा ११ जुलाई मा प्रकाशित यो लेख खबरहबका लागि मनोज घिमिरेले भावानुवाद गरेका हुन् ।)

 

 

प्रकाशित मिति : ५ श्रावण २०७८, मंगलबार  ७ : ५५ बजे

सरकारले भूमि बैंकको प्रस्ताव ल्याएकोमा किसान संगठनको आपत्ति

काठमाडौं– ६ किसान सङ्गठनहरूले भूमि बैंकको प्रस्ताव नल्याउन र राष्ट्रिय

शिक्षा मन्त्रालयका बीस कर्मचारीलाई सोधियाे स्पष्टीकरण

काठमाडौं– हाजिर गरी बिना जानकारी कार्यालयबाट बाहिर गएको सम्बन्धमा शिक्षा,

हिरासत छल्न अस्पताल बस्ने प्रवत्तिबारे गृहमन्त्रीले गरे मेडिकल काउन्सिलका प्रतिनिधिसँग छलफल

काठमाडौं– प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएपछि हिरासतमा बस्नुपर्ने व्यक्ति अस्पताल जाने प्रवृत्तिबारे

पानीमा डुबेर एक युवकको मृत्यु 

दैलेख– भैरवी गाउँपालिका –३ स्थित छामघाट खोलामा नुहाउन गएका एक

अपहरित नाइजेरियाली बालबालिका अभिभावकसँग पुनर्मिलन

कडुना– दुई हप्ताभन्दा बढी समय अपहरणमा परेर सेनाको सहयोगमा मुक्त