जुन र जुलाई खेलकुदका महिना हुन् । सिङ्गो संसार यी महिनामा खेल गतिविधिमा केन्द्रित हुन्छ । यसपटक पनि यसै हुँदैछ । एक वर्षअघि नै निर्धारित प्रतियोगिताहरू अहिले चल्दैछन् ।
युरोपका धेरै सहरमा एकै पटक चलिरहेको ‘युरो कप फुटबल’ मा सबै टोलीले कमसेकम एक खेल खेलिसकेका छन् । ‘कोपा अमेरिका कप’ यसै समयमा चल्दैछ । विश्व फुटबलका दुई महान् स्टार लियोनेल मेसी र क्रिस्टियानो रोनाल्डो एकै समय दुई भिन्न प्रतियोगितामा सहभागी छन् ।
मेसी कोपा अमेरिका कपमा छन् व्यस्त छन् भने रोनाल्डो युरो कपमा । विश्व कप फुटबलमा असफल भएका रोनाल्डोका लागि युरो कपमा उपलब्धिमूलक शुरूवात भएको छ । गत संस्करणको उपाधिधारी पोर्चुगलले विजयी शुरूवात गरेको छ ।
जर्मनी र स्पेन युरोपेली फुटबलको उपाधि तीन–तीन पटक जितेर अग्रस्थानमा छन् । फ्रान्सले दुई पटक उपाधि हात पारेको छ । एक पटकमात्र जितेको पोर्चुगलका लागि रोनाल्डोको खेल जीवनमा तेस्रो पटक जित्ने कुरा असम्भव जस्तै हो । पोर्चुगल यसपटक उपाधि रक्षा गर्ने दाउमा छ ।
फुटबलको संसारमा युरो कप ब्राजिल र अर्जेन्टिना बाहेकको विश्व कपको रूपमा पनि चित्रण गरिन्छ । युरो कपपछि फुटबलको सर्वकालीन उत्कृष्ट खेलाडी को हो भन्ने बहस चल्ने गर्छ ।
यस प्रतियोगितामा रोनाल्डोले सबैभन्दा धेरै गोल गर्ने खेलाडीको रूपमा फ्रान्सका मिचेल प्लाटिनीलाई पछि पाररेका छन् । सन् १९८० को प्लाटिनीको प्रभावमा रहेको फ्रान्स र पछिल्ला दुई दशक रोनाल्डोको प्रभावमा रहेको पोर्चुगलका बीचमा धेरै समानता छन् । सो समयमा फ्रान्सले युरो कप त जितेको थियो तर विश्व कप जितेन । रोनाल्डोको नेतृत्वमा रहेको पोर्चुगलले पनि युरो कप जित्यो तर विश्व कपमा सफलता पाएको छैन ।
फिफा वर्ष खेलाडीको अवार्डमा लामो समय रोनाल्डोको प्रभाव रह्यो । प्लाटिनी उच्च फर्ममा रहँदा ‘फिफा प्लेयर अफ द इयर’ को चलन थिएन ।
युरो कपमा रोनाल्डोले ११ गोल गरेका छन् । उनीपछि प्लाटिनीले नौ गोल गरेका छन् । नब्बेको दशकमा इङ्लिस फुटबललाई एउटा उचाइ दिएका एलन सियररको नाममा युरोपेली च्याम्पियनसिपको सात गोल रहेको छ । नब्बेको दशकको अन्त्यमा पोर्तुगिज फुटबलमा उदाएका नुनो गोमेज, पछिल्लो समयमा फ्रान्सका स्टार ग्रीजम्यान र सन् २००० को दशकका फ्रान्सका स्टार थिएरी हेनरीले युरोपेली फुटबलमा छ–छ गोल गरेका थिए ।
स्वीडेनका ग्लाटन इब्राहमोभीच, नेदरल्यान्डका प्याट्रिक क्लुभर्ट, इङ्ल्यान्डका वाइन रोनी र नेदरल्यान्डका रुड भान नेस्टरलरायले पनि समान ६ गोल गरेका थिए ।
एउटा संयोग के पनि छ भने रुड भान नेस्टलराय र रोनाल्डो एकै समयमा संसारमा धेरैको सपना मानिने म्यानचेस्टर युनाइटेडमा पुगेका थिए ।
फरवार्डरको रूपमा नेस्टलराय र दायाँ विङमा डेभिड बेकह्यामको विकल्पमा रोनाल्डो म्यानचेस्टर पुगेका थिए । लगभग दुई दशकपछि पनि रोनाल्डो उस्तै सानका साथ छाइरहेका छन् । ती टिनएजर रोनाल्डो र अहिले ३६ वर्षका रोनाल्डोको जोस र खेल उलटपुलट पार्ने क्षमता उस्तै छ ।
सन् २०१६ मा बुन्डेसलीगा क्लब आरजी लेपजिङमा आबद्ध हङ्गेरीका विली ओर्वानका कारण सो टोलीको प्रदर्शन नै फरक पर्न थालेको छ । रक्षा पङ्क्तिका भरपर्दा ओर्वानको उपस्थितिमा जो कोहीलाई सो टोलीविरुद्ध गोल गर्न कठिन हुने गरेको छ । ओर्वान पनि यस प्रतियोगितामा हेर्नलायक खेलाडी हुन् ।
सन् १९६० मा शुरू भएको युरोपेली च्याम्पियनसिपको इतिहासका आफ्नै प्रभाव र महिमा छन् । यस प्रतियोगिताका संस्करणमा अनेक नायकहरूको उदय भयो । ती महान् खेलाडीको सूचीमा सबैभन्दा अगाडि रहेका रोनाल्डोले पुष्टि गर्न बाँकी धेरै छ ।
जर्मनी र स्पेन युरोपेली फुटबलको उपाधि तीन–तीन पटक जितेर अग्रस्थानमा छन् । फ्रान्सले दुई पटक उपाधि हात पारेको छ । एक पटकमात्र जितेको पोर्चुगलका लागि रोनाल्डोको खेल जीवनमा तेस्रो पटक जित्ने कुरा असम्भव जस्तै हो । पोर्चुगल यसपटक उपाधि रक्षा गर्ने दाउमा छ ।
सन् २००८ र २०१२ मा स्पेनले बाहेक कसैले पनि लगातार उपाधि जितेको छैन । सन् १९६० मा सोभियत सङ्घ र युगोस्लाभियाको प्रभाव रहेको युरो कपमा चार टोलीमात्र थिए, अहिले २४ टोली छन् ।
यसपटक युरो कपमा सहभागी धेरै टोलीमा रोनाल्डोभन्दा पछिल्ला पुस्ताका धेरै स्टारहरू छन् । यी सबैको समकक्षमा रहँदै उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्नु उनका लागि चुनौती छ । प्रतियोगितामा अन्य हेर्न लायक खेलाडीको रूपमा नेदरल्यान्डका फ्रान्क डी जङ रहेका छन् । सन् ९० का दशकका स्टार मिडफिल्डर फ्रान्क डी बोयरले उनको उत्कृष्ट क्षमताको पहिचान गर्दै मिडफिल्डमा छाउने जिम्मेवारी दिएका छन् ।
टर्कीका ३५ वर्षीय इमाज यस प्रतियोगिताका अर्का हेर्न लायक खेलाडी मानिएका छन् । टर्कीको युरो कप छनोटको यात्रामा उनको प्रदर्शन तारिफयोग्य थिएन तर यसपटक फ्रान्सको घरेलु लिगमा लीलेका लागि गरेको प्रदर्शन उत्कृष्ट थियो । हालै नेदरल्यान्डविरुद्ध भएको विश्वकप छनोट खेलमा गरेको ह्याट्रिकले उनको चर्चा चुलिएको छ ।
लामो समयको इन्जुरीपछि टोलीमा फर्किएका जाडोन सान्चो इङ्ल्यान्डका प्रभावकारी खेलाडी मानिएका छन् । एक्काइस वर्षीय सान्चोका कारण जर्मन क्लब बोरुसिया डर्टमन्डको खेल शैली नै फेरिएको भएको छ ।
फ्रान्सलाई विश्वकप उपाधि दिलाउने क्रममा सनसनी फैलाएका केलियन एम्बापे अर्का आकर्षण भएका छन् ।
गवानमा लगातार तीन सिजन शीर्ष गोलकर्ता भएर उनले जियान पिपरेको कीर्तिमानसँग बराबरी गरेका छन् ।
युवा खेलाडीले भरिएको जर्मन टोलीमा एक मात्र परिपक्व खेलाडी हुन् थोमस मुलर । यिनको प्रदर्शनमा धेरैको चासो छ । सन् २०१६ र २०१८ को युरो कपमा अपेक्षित प्रदर्शन गर्न नसकेका पोल्यान्डका रोबर्ट लेडवास्कीका लागि यो युरो कप एउटा अवसर हो ।
युक्रेन अहिले कुनै समयका मसिहा फुटबलर आन्द्रेई सभेचेन्कोको प्रशिक्षणमा छ । तीनै सेभेचेन्कोका भरपर्दा पात्र बनेका छन् रुस्लान मालिनोभ्सकी । मालिनोभ्सकी रक्षा पङ्क्तिका र फरवार्डको पछि रहेर सहयोग गर्न सक्षम छन् । उनले युक्रेनका लागि खेलेका ३३ खेलमा ६ गोल गरेका छन् ।
भरपर्दो भएका कारण २४ वर्षीय मिडफिल्डर निको एल्भेडी स्वीट्जरल्यान्डका सबैभन्दा महत्वपूर्ण खेलाडी हुन् । सन् २०१९ यता स्वीट्जरल्यान्डले खेलेका हरेक खेलमा उनी सहभागी छन् र खम्बा नै मानिन्छन् ।
सन् २०१६ मा बुन्डेसलीगा क्लब आरजी लेपजिङमा आबद्ध हङ्गेरीका विली ओर्वानका कारण सो टोलीको प्रदर्शन नै फरक पर्न थालेको छ । रक्षा पङ्क्तिका भरपर्दा ओर्वानको उपस्थितिमा जो कोहीलाई सो टोलीविरुद्ध गोल गर्न कठिन हुने गरेको छ । ओर्वान पनि यस प्रतियोगितामा हेर्नलायक खेलाडी हुन् ।
अस्ट्रियाका २१ वर्षीय फरवार्डर सासा कालाडजिक मैदानमा छाएर खेल्न मन पराउँछन् । उनको गोल गर्ने शैली र एसिस्ट उत्तिकै उत्कृष्ट हुन्छ ।
सर्जियो रामोसको अनुपस्थितिमा सर्जियो बास्क्युट नै स्पेनिस टोलीका सबैभन्दा अनुभवी खेलाडी हुन् । सन् २०१२ को उपाधि विजेता स्पेनको टोलीका जाबी अल्वा र बास्क्युट यो टोलीमा पनि छन् । तेत्तीस वर्षको उमेरमा पनि यी मिडफिल्डरको खेल आकर्षक छ ।
लिभरपुलका लागि खेल्ने स्कटल्यान्डका एन्डी रोबर्टसन अर्का उत्कृष्ट खेलाडी हुन् । रक्षक भए पनि आक्रमणमा यिनको भूमिका हुने गरेको छ । उनको कुशल नेतृत्वमा सर्बियालाई बेलग्रेडमै टाई ब्रेकरमा हराएर स्कटल्यान्ड युरो कपमा छनोट भएको हो ।
फिनल्यान्डका मिडफिल्डर ग्लेन कामारा उत्कृष्ट पासमा लागि परिचित छन् । युरो कप भन्दा अघि ९० अन्तर्राष्ट्रिय खेलमा ३३ गोल गरेका गेराथ बेलको उत्कृष्ट प्रदर्शनका कारण वेल्स गत संस्करणमा सेमिफाइनलको यात्रा तय गर्न सफल भएको थियो । यसपटक कम्तीमा त्यही सफलता पछ्याउने वा अझ माथिल्लो तहको यात्रा गर्नेमा वेल्सको टोली आशावादी छ ।
डेनमार्कले सबैभन्दा धेरै आशा क्रिस्चियन इरिक्सनबाट गरेको थियो । तिनै इरिक्सन पहिलो खेलमै घाइते भएर अस्पताल भर्ना गरिए । उनको मुटुमा समस्या देखियो, उनी अहिले उपचारमा छन् ।
मोनाकोका लागि ह्याट्रिक गर्ने पहिलो खेलाडीको रूपमा कीर्तिमान बनाएका अलेक्जेन्डर गोलोभिन अहिले युरो कपका हेर्नलायक खेलाडी हुन् । सिएसकेए मस्कोका उत्पादन साइबेरियाका यी खेलाडी मैदानको मध्य भाग र विङमा खेल्ने क्षमता राख्छन् ।
युरोपेली फुटबल युसुबियो युग, प्लाटिनी युग, भान भास्टन युग, लोथर म्याथ्युजको प्रभाव लगायत स्टारको नाममा चर्चामा रहेको थियो । सत्तरीको दशकका जोहन क्रुफ, गर्ड मुलर र ब्याकनबर्गको त आआफ्नै महिमा छ । जिनेदान जिदानको स्थानका बारे बहस कायमै छ ।
पहिलो पटक ठूलो प्रतियोगितामा सहभागी भएको उत्तरी मेसोडेनियाका गाजानी अलिस्कोइमागीमा धेरैको आँखा गडेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा ७ गोल गरेका उनले ६ गोल सन् २०१८ भन्दापछि गरेका हुन् । उनले यसबीचमा धेरै जसो फरवार्डबाहेकको पोजिसनमा खेलेका छन् ।
युक्रेन अहिले कुनै समयका मसिहा फुटबलर आन्द्रेई सभेचेन्कोको प्रशिक्षणमा छ । तीनै सेभेचेन्कोका भरपर्दा पात्र बनेका छन् रुस्लान मालिनोभ्सकी । मालिनोभ्सकी रक्षा पङ्क्तिका र फरवार्डको पछि रहेर सहयोग गर्न सक्षम छन् । उनले युक्रेनका लागि खेलेका ३३ खेलमा ६ गोल गरेका छन् ।
इस्टोनिया विरुद्धको विश्वकप खेलमा ह्याट्रिक गरेका टामेस साउसेकमाथि चेक गणतन्त्रले धेरै आशा गरेको छ ।
पन्ध्र वर्ष अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेलेका लुका मोड्रिकको उत्कृष्ट प्रदर्शनसहित क्रोएसिया गत विश्वकप फाइनलमा प्रवेश गरेको थियो । उनका लागि यो युरो कप पनि महत्वपूर्ण रहेको छ । स्लोभाकियाका मिलान श्रीनाकार र स्विडेनका डेजान कुलुसेभ्कसी यस युरो कपका हेर्न लायक थप खेलाडी हुन् ।
एक महिना चल्ने यस प्रतियोगितामा धेरै आरोह र अवरोह हुनेछन् । इतिहास बनाइसकेका परिपक्व खेलाडी रोनाल्डोका लागि आफूभन्दा धेरै पछिका खेलाडी माझमा उत्कृष्ट सिद्ध हुने दबाब छ । यस्तो दबाबका बीच आफूलाई सक्रिय राखेका रोनाल्डोबाट आशा गरौँ, विश्व फुटबलको इतिहासमा उनले यस युरो कपमा एउटा अध्याय थप्ने छन् ।
युरोपेली फुटबल युसुबियो युग, प्लाटिनी युग, भान भास्टन युग, लोथर म्याथ्युजको प्रभाव लगायत स्टारको नाममा चर्चामा रहेको थियो । सत्तरीको दशकका जोहन क्रुफ, गर्ड मुलर र ब्याकनबर्गको त आआफ्नै महिमा छ । जिनेदान जिदानको स्थानका बारे बहस कायमै छ ।
अपेक्षा गौरौँ, अझै युरोपेली फुटबलको सिङ्गो प्रतिनिधित्व रोनाल्डोले गर्ने छन् । विभिन्न एजेन्सीहरूको सहयोगमा
प्रतिक्रिया