रोजगारीका लागि कतार पुगेका नेपाली श्रमिकले अब दुःख पाउँदैनन्– राजदूत भारद्वाज | Khabarhub Khabarhub

रोजगारीका लागि कतार पुगेका नेपाली श्रमिकले अब दुःख पाउँदैनन्– राजदूत भारद्वाज


६ आश्विन २०७६, सोमबार  

पढ्न लाग्ने समय : 4 मिनेट


0
Shares
  • change font
  • change font
  • change font

कतार रोजगारी र अन्य पेशामा संलग्न नेपाली नागरिकको हक, अधिकार रक्षाका लागि सरकारले पहल कदमी गदै आएको छ । कतार र नेपाल सरकारबीच श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने विषयमा छलफल तथा तयारी भइरहेको छ । अहिले नेपालबाट कतारका राजदूतका रुपमा नारद भारद्वाज वाग्ले नियुक्त भएका छन् ।

उनले नेपाल र कतारको सम्बन्धविस्तारसँगै नेपाली श्रमिकको हक, अधिकार स्थापित गर्दै सम्मानित रोजगारीको वातावरण निर्माण गर्ने पहल गर्ने बताएका छन् । कतार जानुअघि उनले आफू राजदूत हुँदा गर्ने काम र योजनाको बारेमा खबरहवसँग कुराकानी गरेका छन् ।

कुराकानीका क्रममा नवनियुक्त राजदूत भारद्वाजले कतारसँग श्रमिकका विषयसँगै विकास र लगानी भित्राउन साझेदारी गर्नुपर्ने जनाए ।

पछिल्लो समय एनओसी भिसाका नाममा कतार जाने नेपाली अलपत्र पर्ने गरेको समस्यालाई मध्येनजर गर्दै काम गर्ने उनको धारण रहेको छ । राजदूत वाग्लले नेपाली श्रमिकका लागि गर्ने काम र उनका भावी योजनाका विषयमा खबरहवकर्मी रमेश भारतीले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंशः

कतारका लागि राजदूत भएर जाँदै हुनुहुन्छ । कस्तो काम गर्ने योजना बनाउनु भएको छ ?

सरकारले मलाई कतारका लागि राजदूत बनाएर पठायो । यो ठूलो जिम्मेवारी हो । कुटनीतिज्ञ भएर काम गर्नुपर्छ । कतार नेपाली श्रमिकको रोजगार गन्तव्य देशभित्र पर्छ । समस्या कस्ता छन्, पहिचान गरेर काम गर्ने प्रयास गर्छु । कतारसँग भएका पुराना सम्झौतालाई अध्ययन गरेर काम गर्नुपर्ने हुन्छ । कतारसँग नेपालको धेरै विषयमा सम्बन्ध निकट छ । विगतका सम्बन्धसँग जोडर अझ मजवुत बनाएर लैजाने कोशिस म गर्नेछु ।

कतारमा रहेका नेपालीका समस्यालाई कसरी अध्ययन गर्नुभएको छ । सम्बोधन गर्नेका लागि कस्तो योजना बनाउनु भएको छ ?

कतार नेपाली युवाको मुख्य रोजगार गन्तन्य मानिन्छ । यहाँ वार्षिक १ लाख युवा रोजगारीको खोजीमा पुग्ने गरेका छन् । कतारमा रोजगारीका लागि जाने र उत्तै कार्यरत नेपाली श्रमिकको हकहितसँग संरक्षण गर्ने दायित्व दूतावासको हो ।

त्यसको प्रतिनिधित्व गरेपछि समग्र विषयलाई समेटेर काम गर्नुपर्ने जिम्मेवारी हुन्छ । कतारले विदेशी श्रमिकका हकमा सेवा सुविधा व्यवस्थीत गरिरहेको छ । कतारमा कार्यरत विदेशी कामदारलाई त्यहाँको सरकारले तलब बैंकमार्फत दिने र महिनाको ७ तारिखभन्दा ढिलो हुनेगरि तलब भुक्तानीको व्यवस्था गरेको छ ।

कतार सरकारले विदेशी कामदारका हकमा आफना नियम परिवर्तन गरेर सुविधा बढाइरहेको छ । नेपाली नियोगले समन्वयनको काम मात्र गर्ने हो । कतारमा विभिन्न पेशा व्यवसाय गरेर बसेका नेपालीसँग छलफल गरेर नेपालमा लगानी भित्राउन प्रयास दूतावासको हुनेछ ।

दूतावासले अवैधानिक रुपमा बसेर काम गरिरहेका महिला तथा पुरुष कामदारको तंथ्याक संकलन गर्न प्रयास गर्नेछ । त्यसपछि अवैध रुपमा काम गरिरहेका नेपाली कामदारलाई स्वदेश फकाउन दूतावासको पहल हुने छ ।

श्रम अवधि सकिएपनि कतारमा काम गरेर बसिरहेका कामदारका लागि विशेष मौकाका लागि पहल गरेर भएपछि समस्याको समाधान खोजिने छ । कतारमा करिब ५ लाख नेपाली रोजगारीका कार्यरत रहेका अनुमान छ ।

कतारसँग नेपालले कस्ता व्यापार र व्यवसायमा सहकार्य गर्न सक्छ ?

नेपालबाट कृषिको सामाग्री आयत गर्ने सम्भावना पनि प्रबल छ । नेपालबाट कतार सरकारले खानेपानी लैजानका लागि पहल गरिरहेको छ ।

खानेपानी सप्लाई गर्ने विषयमा सम्बन्धी निकायसँग नेपालमा रहेको कतारी कुटनीतिक नियोगमार्फत छलफल पनि भइरहेको जानकारी पाएको छु । कतारमा नेपालीले विभिन्न क्षेत्रमा व्यवसाय र अन्य पेशा गरेर बसिरहेका छन् ।

उनीहरुममार्फत नेपालमा उत्पादन भएका विभिन्न प्रकारका सरसामान कतार निर्यात गर्न सकिन्छ । कतार श्रमबाट समृद्ध भएको देश हो, यहाँ नेपाली उत्पादन बेचेर नेपाललाई पनि समृद्ध बनाउनुपर्छ ।

दुई राष्ट्रबीच अरु विषयमा पनि साझेदारी गर्न सकिन्छ । नेपालले धेरै कुरामा सहकार्य गरेर काम गर्नसक्ने सम्भावना देख्छु ।

कतारसँग नेपाल सरकारले ठूलो व्यापार गर्न सक्ने सम्भावना छन् । अब नेपालले श्रमिक आपूर्तिका लागि मात्र होइन । व्यापार र लगानीका लागि दोहोरो पहल गर्नुपर्छ । कतारसँग श्रमिक आपूर्ति मात्र ठूलो विषय होइन ।

विकास, लगानी, कृषि र अन्य क्षेत्रमा लगानीका लागि वातावरण निर्माण गरेर पहल गर्नुपर्छ । पर्यटन वर्ष सन् २०२० मनाउनका लागि पनि कतारमा प्रचारत्मक कार्यक्रम दूतावासले गर्ने छ । कतारी नागरिकलाई नेपाल घुम्ने वातावरण निर्माणका लागि दूतावासले जोड गर्नेछ ।

कतार सरकारसँग श्रम सम्झौता पनि नवीकरण हुँदैछ ? दूतावासको भूमिका कस्तो हुन्छ ?

नेपाल सरकारले सन् २००५ कतारसँग नेपाली श्रमिक आपूर्ति गर्ने विषयमा श्रम सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेको थियो । त्यसपछि श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने विषयमा हाल छलफल भइरहेको छ ।

श्रम सम्झौताका लागि नेपाल सरकारले तोकेको कानूनी दायराभित्र बसेर दूतावासका तर्फबाट श्रम सम्झौताका लागि विषेश पहल र छलफल हुन्छ ।

सरकारले खाडीका देश र मलेसिया जाने नेपाली श्रमिकका हकमा फ्रि भिसा र फ्रि टिकट लागू गरेको छ । सोहीअनुसार नै श्रम सम्झौताका लागि दूतावासले कतारको सम्बन्धित निकायसँग छलफल चलाइने छ ।

नेपाली कामदारलाई निःशूल्क कतार रोजगारीका लागि पठाउने वातावरणको निर्माण दूतावासले बनाउने छ । दूतावासले नेपाल र कतारमा दुई सरकारलाई जोडने पुलको काम गर्नेछ । अब कतार रोजगारीका लागि पुगेका श्रमिकले दुःख पाउँदैनन् ।

दूतावासले पीडित श्रमिकका समस्या सुनुवाईमा खासै ध्यान दिँदैन भन्ने आरोप लाग्दै आएको छ ? तपाईं हुँदा कस्तो सम्बोधन हुन्छ ?

विगतका दिनमा कस्ता समस्या थिए त्यहाँ गएपछि अध्ययन गरेर थाहा हुन्छ । म विगतका समस्याातिर जाँदिन समस्याको जड पत्ता लगाएर काम गर्ने प्रयास गर्छु ।

अब नेपाली श्रमिक कार्यरत रोजगारदाता कम्पनीमा दूतावासको उपस्थिति हुन्छ । ढुक्क भए हुन्छ, नेपाली श्रमिक कार्यरत कम्पनीमा राजदूतसहित दूतावासका कर्मचारी केही समस्या भए आउछन् ।

नेपाली कामदारलाई केही समस्या भए अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक सगठन (आइएलो) को कानुनी प्रक्रियाअनुसार कतारको सम्बन्धीत निकायको सहकार्य गरेर उद्धारका लागि पहल गरिने छ । कतारमा रहेको नेपाली दूतावासका तर्फबाट पाउने सवै सुविधा र सेवा श्रमिकलाई दिन कुनै कन्जुस्याँइ हुने छैन ।

धेरै नेपालीले कतारका जेलबाट उद्धारको अपिल गर्दै आएका छन् । यी समस्यामा कसरी केन्द्रीत भएर काम गर्नुहुन्छ ?

कतारी जेलमा रहेका नेपाली श्रकिमका बारेमा पहिला अध्ययन गर्छु, यो विषयमा सत्यतथ्य नबुझी बोल्नु मैले उपयुक्त ठानिन । उनीहरुलाई जेलमुक्त गराउन गर्नुपर्ने कुटनीतिक पहल मैले कार्यभार सम्हालेदेखि नै प्रयास रहने छ ।

श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय अन्र्तगतको वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धन सचिवलयले २ वर्षदेखि विदेशमा कैदी जीवन बिताइरहेका कामदारलाई कानुनी परामर्शका लागि पहल र उद्धारका लागि काम गदै आएको छ ।

जसअनुसार कानुनी परामर्शमार्फत् जेल जीवन बिताइरहेका कामदारको उद्धार गर्न सहयोग पुग्ने बोर्डको कामलाई अझ फरकिलो दायराबाट गर्ने प्रयास दूतवासका तर्फबाट हुने छ ।

यो समस्याको चाँडै समाधान हुनेछ । जेलमा रहेका कामदारको अवस्थाका बारेमा नेपाल सरकारको प्रतिनिधि भएका कारण दूतावासले बुझ्ने छ ।

धेरै नेपाली कामदारले त्यहाँको कानुन विपरित काम गरेको, नियमहरु नमानेको, अरुको उक्सावटमा लागेर झैझगडा गर्दा जेल परेका घटना छन् भन्ने सुनेको छु । यस्ता प्रक्रियागत ढंगबाट समाधानको कोशिस हुनेछ ।

अन्त्यमा कतारमा रहेका सवै नेपाली कतारी कानुनमा रहे रोजगार र पेशा व्यवसाय गर्ने अनुरोध गर्छु ।

प्रकाशित मिति : ६ आश्विन २०७६, सोमबार  २ : ११ बजे

खुवालुङ : चुलियो चर्चा, संरक्षणको छैन सुरसार

किराती समुदायले आफ्नो आस्था केन्द्र रहेको भन्दै संरक्षणमा जुटेपछि एकताका

शिक्षामन्त्री सुमनाले बूढानीलकण्ठको सूचना सुनाएपछि…

काठमाडौं- शिक्षामन्त्रीको जिम्मेवारीमा जनताले युवा एवं उर्जाशील व्यक्तिलाई पाएका छन्

४३९ नेपालीको भागमा जम्मा एक प्रहरी 

काठमाडौं– संयुक्त राष्ट्र संघ (युएन) को मापदण्ड अनुसार कम्तिमा ३३३

सेयर बजारमा सामान्य सुधार

काठमाडौं– बिहीबार नेप्से परिसूचक ४.७८ अंकले बढेको छ। अघिल्लो कारोबार

पुँजीगत खर्च गर्न नसक्ने अवस्थाको अन्त्य हुनुपर्छ : प्रधानमन्त्री

काठमाडौं– प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले हरेक आर्थिक वर्षमा बजेट मागिरहने