बुद्धभूमि चिनाउन छोकीको साहसिक सगरमाथा आरोहण | Khabarhub Khabarhub

बुद्धभूमि चिनाउन छोकीको साहसिक सगरमाथा आरोहण



काठमाडौं- विदेशी भूमिमा कोही विदेशीसँग भेट हुँदा नेपाललाई कसरी चिनाइन्छ ? अवश्यपनि, हरेक नेपालीले ‘गौतम बुद्ध’ र ‘सगरमाथा’को देशका रुपमा विदेशीलाई नेपाल चिनाउँछन् । ‘हामी शान्तिका दूत बुद्धको भूमिका निवासी हौं । हाम्रो भूमिमा गौतम बुद्धले जन्म लिएका थिए ।’ एक वाक्यमा हामी यसरी हाम्रो पहिचान दिन्छौं । यी सरल शब्दहरुले नेपाली जनता र राष्ट्रका रुपमा नेपालको पहिचान झल्काउँछ । अहिंसा, शान्ति र सामूहिक सहकार्य हाम्रो विशेषता हो ।

दक्षिण कोरियामा निग्मा च्योकी शेर्पा अर्थात् छोकी शेर्पा काममा व्यस्त रहँदै आएकी थिइन् । उनको हरेक दिन वा सातामा ताइवानी, भियतनामी, फिलिपिनो र अरु विदेशी साथीहरुसँग भेट भइरहन्थ्यो । ‘तिमी कहाँबाट आएकी हौ ?’ भनेर साथीहरुले सोध्थे । उनी प्रतिप्रश्न गर्थिन् ‘तिमीहरुलाई सगरमाथाबारे थाहा छ ? गौतम बुद्धबारे थाहा छ ?’ धेरैले आश्चर्यजनक रुपमा ‘छैन’ भनेर नकारात्मक जवाफ फर्काउँथे । केहीले भने ‘थाहा छ’ भन्थे ।

‘बुद्ध कहाँ जन्मेका थिए ?’ उनको प्रश्नमा धेरैले अनकनाएर भारत ‘इण्डो’ अर्थात् भारत भन्थे । यस्ता जवाफ सुन्दा दिक्क भएकी उनी अब यस्तो जवाफ सुन्नु नपरोस् भन्ने कामना गर्थिन् । यही क्रममा ५ वर्षको दक्षिण कोरिया बसाइपछि उनी सन् २०१७ को फेब्रुअरी महिनामा नेपाल आइन् । अब उनले सारा संसारलाई गौतम बुद्धको जन्म नेपालमा भएको थियो भन्ने सुनाउनका लागि सगरमाथा आरोहण गर्ने निर्णय गरिन् ।

उनीसँग पर्वतारोहणको कुनै अनुभव नभएका कारण सगरमाथा आरोहण गर्ने उनको सपना पूरा हुने निश्चित थिएन । यहीबीचमा उनका साथीहरुले उनलाई रोल्वालिङ र खुम्बु क्षेत्रमा रहेको रामडुङ हिमाल आरोहण गर्ने प्रस्ताव गरे । उनले स्वीकार गर्दै सहजै रामडुङ हिमाल आरोहण गरिन् । यसबाट उनमा सगरमाथा आरोहण गर्ने उत्साह अझ थपियो । साथीहरुले उनको यो उत्साहलाई अझ बढाए ।

त्यसपछि उनले बुद्ध नेपालमै जन्मेका हुन् भन्ने सन्देशका साथ सगरमाथा आरोहणको तयारी थालिन् । उनी सानो हुँदा चौरी गोठमा उनका काकाहरु सगरमाथाको प्रसंग सुनाउँथे । उनलाई त्यतिबेलै सगरमाथा आरोहण गर्ने चाहना उत्पन्न भइसकेको थियो । त्यसपछि उनले सगरमाथा आरोहण गर्ने पहिलो नेपाली महिला पासाङ ल्हामु शेर्पाबारे अध्ययन गरिन् । यसबाट उनको सगरमाथा आरोहण गर्ने सपना अझ मौलाउँदै गयो ।

रामडुङ हिमालबाट फर्केपछि उनले आफ्नो सारा ध्यान सगरमाथा आरोहण गर्ने अभियानतर्फ केन्द्रित गरिन् । उनले आफ्नो परिवारसँग कुरा राखिन् । परिवारले उनलाई साथ दिने भयो । त्यसपछि उनको सगरमाथा अभियानमा अर्को समस्या आइलाग्यो । यो पटक चाहीँ आर्थिक समस्या । सगरमाथा आरोहण गर्नका लागि उनलाई ३० लाख रुपैयाँ चाहिन्थ्यो । आर्थिक समस्याकै कारण उनले आफ्नो सगरमाथा आरोहणको अभियानलाई रोक्नुपर्यो ।

एकदिन आफ्ना भाइका साथी तथा पायोनियर एडभेन्चर प्रालीका प्रबन्ध निर्देशक मिङ्गमा दोर्ची शेर्पासँग एउटा रेष्टुरेन्टमा बसिरहेकी थिइन् । उनले सगरमाथा आरोहण गर्ने आफ्नो चाहना रहेको तर आर्थिक कारणबाट यो सम्भव हुन नसकेको कुरा सुनाइन् । त्यसपछि के थियो, मिङ्गमाले खुशी हुँदै उनको अभियानलाई साथ दिने बाचा गरे । मिङ्गमाको कम्पनीले उनलाई सगरमाथा आरोहण गर्ने सबै उपकरण र सामान दिने भयो । त्यसपछि उनले सगरमाथा आरोहणको तयारी थालिन् ।

उनले बुद्ध नेपालमै जन्मेका हुन् भन्ने सन्देश दिनका लागि सगरमाथा आरोहण अभियानमा लागेकी थिइन् । सोही कारण उनले गत अप्रिल ८ मा गौतम बुद्धको जन्मस्थान लुम्बिनीबाट आफ्नो सगरमाथा आरोहण अभियान थालिन् । त्यसपछि मे १६ मा त उनी सगरमाथाको शिखरमा पुगिसकेकी थिइन् । बुद्धको जन्म नेपालमै भएको थियो भन्ने उनी सगरमाथा आरोहण गर्नुको मुख्य सन्देश थियो । उनले सगरमाथा आरोहणका क्रममा अर्को महत्वपूर्ण सन्देश पनि सगरमाथाको शिखरमा पुर्‍याइन् । अर्को महत्वपूर्ण सन्देश थियो, चेलिबेटी बेचविखन विरुद्धको ।

अनिश्चितताका बीच उनले सगरमाथा आरोहणको साहस गरिन् । सगरमाथा आरोहण गर्ने अभियान अन्तर्गत मे १२ का दिन उनले सगरमाथाको मौसम प्रतिकूल नहोस् र कुनै घटना नघटोस् भनेर प्रकृति र हिमालको आशिष लिइन् । तर, उनले सोचेजस्तो भएन । मे १३ का दिन दिउँसो ३ बजे सगरमाथा आरोहण शुरु हुने तय थियो । त्यसको एक घण्टा अघि २ बजे उनलाई एक्कासी महिनावारी भयो । अब के गर्ने ? उनले पछाडी फर्केर नहेर्ने र चुनौतिको सामना गर्ने दृढता व्यक्त गरिन् ।

उनले तातोपानीको बोतल बोकिन् र आफ्नो अभूतपूर्व अभियान शुरु गरिन् । महिनावारीको पीडा भएपनि आरोहण दलका सदस्यहरुको साथ र सहयोग उनको अभियानमा महत्वपूर्ण भूमिका खेले । उनको खुट्टा र नाडीमा ठूलो पीडा भइरहेको हुन्थ्यो । तैपनि उनी क्याम्प २ सम्म बल्लबल्ल पुगिन् । यो बेलासम्म उनले पीडाबाट मुक्ति पाउन इनर्जी ड्रिंकको एक बोतल सकिसकेकी थिइन् । भारी हिमपात र खराब मौसमले सगरमाथामा आरोहण गतिविधी प्रभावित बनायो । उनले क्याम्प ३ मा दुई दिन सम्म बस्नुपर्यो । मे १४ का दिन उनले क्याम्प ४ पुग्ने प्रयार गरिन् । तैपनि मौसमले साथ दिएन ।

उनको आरोहण दल पुनः क्याम्प ३ तर्फ नै फर्किने भयो । फर्किने क्रममा बाटोमा उनी चिप्लिन पुगिन् । उसैपनि पीडा भइरहेको शरीरमा यसले अझ पीडा थप्यो । मे १५ का दिन सूर्यको उज्यालो किरण देखा पर्‍यो। अब आरोहण दलले तीन घण्टाको आरामपछि बेलुकी १० बजे क्याम्प ४ तर्फको यात्रा शुरु गर्‍यो । उनी ल्होत्से हिमालमा देखिएको सूर्यको किरण सम्झिन्छिन् । उनका अनुसार उनले जीवनमा देखेको सबैभन्दा सुन्दर दृश्य नै त्यही हो । जब उनी दक्षिणी किनारमा पुगिन्, उनका सहयोगी शिखरबाट अक्सिजनका थप बोतल लिनका लागि शिखरबाट तल ओर्ले । उनले त्यहाँ करिब ३५ मिनेट कुर्नुपर्यो । उनको क्यामेरा र अन्य आवश्यक उपकरण सहयोगी शेर्पाले नै लगेका कारण उनका लागि कुर्नुबाहेक कुनै विकल्प थिएन ।

जब उनी सगरमाथाको शिखरमा पुगिन् । सबैकुरा उनीभन्दा तल थिए । आकाशको नजिक पुगेको उनलाई भान भयो त्यति बेला बादल पनि उनीभन्दा तलै थिए । उनको खुशीको सीमा शब्दमा बयान गरिसाध्य थिएन । उनको आँखाबाट आँशु खस्यो । सगरमाथाको शिखरमा उनले सयौं फोटो खिचिन् ।

तर, जब क्याम्प ४ मा पुगेर आफूले खिचेका फोटो हेर्दा त क्यामेरा रित्तै थियो । प्राविधिक समस्याका कारण उनले खिचेका फोटो क्यामेरामा रहेनछ । उनलाई नरमाइलो लाग्यो । उनले फेरि सगरमाथाको शिखरमा गएर फोटो खिच्ने इच्छा लाग्यो । तर, उनको आरोहण दलका अरु सदस्यले उनलाई त्यसो नगर्न भनेपछि अरुकै क्यामेरामा खिचिएको फोटोबाट चित्त बुझाउनुपर्यो । आफ्नो अभियान सफल भएकोमा उनी सन्तुष्ट थिइन् । अझै पनि सगरमाथाको शिखरमा अरुले नै खिचिदिएका उनका तस्बीर देख्दा उनको अनुहार उज्यालो हुन्छ ।

प्रकाशित मिति : ४ श्रावण २०७६, शनिबार  १२ : २६ बजे

४ वर्ष सदन अवरोध गर्न काङ्ग्रेसलाई गृहमन्त्रीको चुनौती

काठमाडौं– गृहमन्त्री रबि लामिछानेले ४ वर्ष सदन अवरोध गर्न काङ्ग्रेसलाई

एक सातामा काभ्रेका अठार स्थानमा आगलागी

काभ्रेपलाञ्चोक– काभ्रेपलाञ्चोका विभिन्न अठार स्थानमा आगलागी हुँदा जनधनको क्षति भएको

प्रधानमन्त्रीको जवाफमा कांग्रेसको चित्त बुझेन

काठमाडौं– प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसका संसद् रमेश लेखकले आज

भ्रष्टाचारविरुद्ध शून्य सहनशीलता नीति लिइएको छ : प्रधानमन्त्री

काठमाडौँ– प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले नेतृत्वको सरकार गठन भएदेखि नै

पाथीभराबाट एक करोड बढी भेटी संकलन

फिक्कल– इलामको रोङ गाउँपालिका–३ कुटीडाँडास्थित पाथीभरा मन्दिरमा आठ महिनामा रु