राजनीतिक रुपमा वर्ष ०७५ : सीके राउत अवतरणदेखि विप्लवमाथिको प्रतिबन्धसम्म | Khabarhub Khabarhub

राजनीतिक रुपमा वर्ष ०७५ : सीके राउत अवतरणदेखि विप्लवमाथिको प्रतिबन्धसम्म



काठमाडौं– संविधानको कार्यान्वयनका लागि महत्वपूर्ण वर्ष २०७५ राजनीतिक रुपमा भने त्यति ‘सफल’ रहन सकेन । सरकार परिवर्तनको विषय नउठे पनि २०७५ राजनीतिक रुपमा तरंगित वर्ष बन्यो ।

विप्लव नेकपामाथिको प्रतिबन्ध होस् वा सीके राउतसँगको सहमति, यसले  वर्ष २०७५ मा राजनीतिक वृत्त तात्यो । त्यस्तै प्रचण्डको अमेरिका भ्रमण र त्यसबेला अमेरिकाले जारी गरेको नो इभेष्टिगेसनको सर्कुलरको विषय पनि वर्ष २०७५ मा चर्चाको विषय बन्यो । भेनेजुएला प्रकरण लगायका विषयले तातेको नेपाली राजनीतिक वृत्तमा दलहरुबीचको विवाद भने ज्यूँ का त्यूँ रहे ।

प्रमुख राजनीतिक दलको  विवाद गर्दैमा ठिक्क

पार्टी एकीकरण गरेका दुई ठूला कम्युनिष्ट पार्टी तत्कालीन नेकपा एमाले र माओवादी केन्द्रका बीचमा केन्द्रमा पार्टी एकता भएपनि तल्ला तहमा वर्ष २०७५ मा समेत एकताले मूर्तरुप लिन सकेन । प्रदेश कमिटि बनाउँदा एक्लौटी गरेको भन्दै वरिष्ठ नेताहरुका बीचमा नै आरोप- प्रत्यारोप चलिरह्यो ।

त्यस्तै प्रमुख प्रतिपक्षी दलको हैसियतमा पुगेको कांग्रेसभित्र समेत गुटको राजनीति वर्ष ०७५ मा झन् मौलायो । पार्टीको महासमिति बैठक बोलाउन सफल भएको कांग्रेसभित्र अन्तरसंघर्ष झन् चुलियो । जिल्ला सभापतिहरुको भेलाले तरंगित बनेको कांग्रेस नेतृत्वले विद्यार्थी संगठनमा समेत नेतृत्व दिन सकेन । जुट्दै र फुट्दै आएका राप्रपा नेताहरुको बीचमा पार्टी एकताको साइत समेत वर्ष ०७५ मै जुर्‍यो ।

त्यस्तै सरकारलाई दिएको समर्थन फागुन २२ गते फिर्ता गरेको मधेश केन्द्रीत दल राजपाले सरकारविरुद्ध आन्दोलनका कार्यक्रम समेत घोषणा गरिसकेको छ । कैलालीमा भएको थारु आन्दोलनका क्रममा हत्याका विषयमा सर्वोच्च अदालतका पूर्व न्यायाधीश गिरिशचन्द्रलालको संयोजकत्वमा सरकारले गठन गरेको छानविन आयोगको प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्न माग गर्दै राजपाले सडक संघर्षका कार्यक्रम सार्वजनिक गरेको हो ।

कैलालीमा २०७२ साल भदौ ७ गते भएको थारु आन्दोलनका क्रममा नेपाल प्रहरीका एसएसपीसहित ८ जनाको ज्यान जानेगरी भएको हिंसाको मुख्य योजनाकारको आरोप लागेका कैलाली क्षेत्र नम्बर १ बाट प्रत्यक्ष चुनाव जितेका प्रतिनिधिसभा सदस्य रेशम चौधरीले समेत यसवर्ष सपथ लिए । अदालतले जेल सजाय सुनाएका उनी डिल्लीबजार कारागारबाट सिंहदरबारमा आएर सपथ ग्रहण गरी फेरि जेलमै फर्किए । उनी अहिले जेलमै छन् ।

विप्लवमाथिको प्रतिबन्ध

आपराधिक समूहका रुपमा लिँदै सरकारले फागुन २८ गते विप्लव समुहका सबै गतिविधिमाथि प्रतिबनध लगाउने घोषणा गर्‍यो । ठाउँठाउँमा बम पड्काउने, भन्दा आतंक मच्चाउने लगायतका आपराधिक काममा संलग्न रहेको भन्दै सरकारले प्रतिबन्ध लगाएपछि केही समय सत्तारुढ दलकै नेताहरुका बिचमा मतैक्यता हुन सकेन । प्रतिबनध लगाउन हुने वा नहुने भन्नेमा सत्तारुढ दलभित्र विवाद देखिएका बेला प्रतिपक्ष दलले समेत त्यसको विरोध गर्‍यो ।

सीके राउतसँगको सहमति

वर्ष २०७५को सबैभन्दा महत्वपूर्ण राजनीतिक घटनाक्रममा तराई–मधेश छुट्टै राज्य बनाउने भन्दै स्वतन्त्र मधेश गठबन्धन बनाएर कैयौंपटक राज्यद्रोहको मुद्धा खेपेका सीके राउतसँग सरकारले गरेको सहमति रह्यो ।

गत फागुन २४ गते सरकारका तर्फबाट गृहमन्त्री रामबहादुर थापा र गठबन्धनका तर्फबाट डा. राउतले सहमतिपत्रमा हस्ताक्षर गरे । संविधानअनुसार आफ्नो धारणा जनअभिमतमार्फत् राख्ने सहमतिका साथमा ११ बुँदे सहमति गरेका राउतले जनमत पार्टीको गठन समेत गरे ।

तर सहमतिपत्रमा भएको जनअभिमत भनेको जनमत संग्रह भएको र राष्ट्रिय अखण्डताका विषयमा जनमत संग्रह गर्ने काम राष्ट्रघाती भएको समेत आरोप लागिरहेको छ । तर सबैको टाउको दुखाई बनेका राउत मुलधारको राजनीतमा आउने सहमति गर्नु वर्ष २०७५ को सबैभन्दा ठूलो राजनीतिक घटनाक्रम बन्यो ।

कूटनीति कता ?

परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवाली समेत वर्ष ०७५ मै अमेरिकी सरकारको निमन्त्रणमा अमेरिका भ्रमणमा गए । उनले अमेरिकी विदेशमन्त्रीसँग नेपाल र अमेरिका सम्बन्धका विषयमा छलफल गरेको बताएका थिए ।

त्यसबाहेक परराष्ट्रमन्त्री ज्ञवाली कूटनीतिक सम्बन्ध सुधारका लागि भारत र चीन लगायतका देशमा समेत पुगे । जुन भ्रमणबाट नेपालसँग विदेशी शक्ति राष्ट्रहरुसँगको सम्बन्ध मजबुत बनेको निष्कर्ष निकालियो ।

तर भेनेजुयलामा देखिएको राजनीतिक संकटका बेला परराष्ट्र मन्त्रालयले निकालेको विज्ञप्तीले भने नेपालको अपरिपक्क कूटनीति भन्दै आलोचना समेत भयो । त्यस्तै असोज ६ गते नै प्रधानमन्त्री ओली समेत अमेरिका भ्रमणमा पुगे ।

संयुक्त राष्ट्रसंघको ७३ औं महासभामा भाग लिन अमेरिका पुगेका ओलीले विभिन्न देशका सरकारप्रमुखहरुसँग समेत भेट गरे । त्यस्तै विश्व आर्थिक मञ्चको ४९ औं महासभामा भाग लिन गत माघ ६ गते स्वीटजरल्याण्ड पुगका प्रधानमन्त्री ओली आर्थिक मञ्चको महासभामा भाग लिने पहिलो नेपाली प्रधानमन्त्री समेत बने ।

प्रचण्डको अमेरिका भ्रमणले तरंग

पूर्वप्रधानमन्त्री समेत रहेका नेकपा अध्यक्ष प्रचण्डको अमेरिका भ्रमण पनि वर्ष ०७५ को बहुचर्चित भ्रमण बन्यो । युद्धकालीन मुद्दामा अमेरिकी अदालतमा मुद्दा चल्न सक्ने आकलनका बिच भएको प्रचण्डको अमेरिका भ्रमण चर्चित भ्रमण बन्यो ।

अमेरिका भ्रमणमा आउन लागेको भन्दै एक नेपाललीले अमेरिकामा उजुरी गरेको र अमेरिकाले प्रचण्डको अमेरिका भ्रमणका क्रममा कुनै अनुसन्धान नहुने सर्कुलर जारी गरेको विषय चर्चामा रहे ।

पूर्वराजाको तराई भ्रमण

वर्ष २०७५ मा पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहले आफ्नो राजनीतिक सक्रियता बढाएको टिप्पणी भएको थियो । उनले पूर्वका अधिकांश जिल्लाहरुको भ्रमण गरे । धार्मिक वा तिर्थाटन भनिएको भएपनि पूर्व राजले सर्वसाधारणसँग भेटघाटमा लामो समय बिताएका थिए ।

कानून निर्माणका हिसाबले महत्वपूर्ण वर्ष

भदौदेखि लागू भएका विभिन्न ४ वटा संहिताहरु अघिल्लै वर्ष संसदबाट पारित भएका थिए । करिब एक सय वर्ष पुरानो कानून लागू भएसँगै मुलुकी ऐन समेत बिस्थापन भयो ।

त्यसबाहेक संघीय संसदले २ सयभन्दा बढी कानून संसोधन गरेको छ । संविधानले व्यवस्था गरेका यही वर्षभित्र बनाउनुपर्ने कानून पारित गरेको संसदले २ दर्जन बढी नयाँ कानून समेत निर्माण गरेको छ । तर पछिल्लो समय सरकारले संसदमा पेश गरेका केही विधेयक भने विवादित बने ।

सूचना तथा प्रविधि सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयकले प्रेस स्वतन्त्रतामाथि नै हस्तक्षेप गर्ने, नागरिकता सम्बन्धी विधेयकले राष्ट्रियता नै धरापमा पार्नेजस्ता विवाद चलिरहेका छन् ।

प्रकाशित मिति : १ बैशाख २०७६, आइतबार  ३ : ३८ बजे

प्रधानमन्त्री प्रचण्ड आज हेटौँडा जाँदै

काठमाडौँं– प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ शुक्रबार हेटौँडा जाने भएका छन्।

व्यावसायिक कृषितर्फ उन्मुख हुन प्रेरित गर्दै प्राविधिक शिक्षालय

गलेश्वर– विद्यालयमा पढाइसँगै तरकारी खेती र मौरीपालन गरेर म्याग्दीको एक

सशस्त्रका एसएसपी अधिकारी डीआईजीमा सिफारिस

काठमाडौं– सशस्त्र प्रहरी बलका एसएसपी दीपक अधिकारी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी)

१० मिनेट नबित्दै नेपाली विषयको प्रश्न पत्र बाहिरिएपछि…

सिरहा– सिरहामा परीक्षा सञ्चालन भएको १० मिनेट नबित्दै परीक्षकको नेपाली विषयको

छ करोडको लागतमा पालिका भवन निर्माण

दमौली– तनहुँको म्याग्दे गाउँपालिकाको प्रशासकीय भवन निर्माण सम्पन्न भएको छ